Gitaar stemmen

Een gitaar is een instrument dat je met grote regelmaat moet stemmen. Het hangt van een aantal factoren af hoe vaak. Als je bijvoorbeeld veel snaren opdrukt (benden) of je gitaar meeneemt zodat hij te maken krijgt met temperatuurverschillen zal een gitaar nog sneller ontstemmen.

Het is daarom ook handig, of eigenlijk noodzakelijk dat je zelf je gitaar kunt stemmen. In deze blog leggen wij je uit op wat voor een manieren je dat kan doen. 

Hoe staat een gitaar gestemd?

De reguliere stemming van een gitaar is E-A-D-G-B-e. Een bekend ezelsbruggetje om dit te onthouden is Een Aap Die Geen Bananen eet. Als je de gitaar vasthoudt in de ‘speelstand’ zit de dikke e-snaar boven en de dunne e-snaar onder.

Er zijn ook talloze andere stemmingen zoals bijvoorbeeld drop-d stemming waarin de dikke e-snaar naar een lage D wordt gestemd. Ook wordt er gebruik gemaakt van ‘open’ stemmingen waarbij de gitaar in een akkoord wordt gestemd. Dit wordt bijvoorbeeld veel gebruikt bij slidegitaar. Lees in onze blogpost over alternatieve gitaarstemmingen hierover meer.

Je gitaar stemmen met een stemapparaatje

Het makkelijkste is om je gitaar te stemmen met een stemapparaatje. Zeker als je nog niet zo lang speelt is het handig om hier gebruik van te maken. Er zijn verschillende soorten stemapparaatjes zoals je kan lezen in de blog over stemapparaten.

Als je gaat stemmen begin je meestal met de dikke E-snaar. Je kan ook bij de dunne e-snaar beginnen zolang je maar in de gaten houdt welke snaar je aan het stemmen bent en daarbij steeds aan de goede stemknop draait.

Bij een elektrische gitaar zitten de stemknoppen vaak aan 1 kant van de kop maar bij een akoestische gitaar zitten er meestal 3 stemknopen boven en 3 stemknoppen aan de onderkant. Kijk hier even goed welke snaar aan welke stemknop zit!

Je kunt je stemapparaat meestal op de G-modus (guitar) of op de C-modus (chromatic) zetten. Let goed op dat hij niet op een andere stand staat. 

1. Sla de E-snaar aan (1 keer is genoeg en laat hem uitklinken) en kijk wat het stemapparaatje aangeeft. In het schema hieronder kun je vervolgens zien of je omhoog of omlaag moet stemmen. 
2. Draai nu net zolang de goede kant op tot het stemapparaat de juiste noot aangeeft. Als de toon teveel afsterft sla je nog een keer aan, net zolang tot het gelukt is. 
3. Wordt de juiste noot aangegeven zorg er dan voor dat de pijl of het indicatielampje precies in het midden komt te staan. Meestal geeft het stemapparaatje dan ook aan dat je goed zit doormiddel van bijvoorbeeld een groen lampje. 
4. Herhaal de stappen nu voor de overige snaren en je gitaar is gestemd!

Je gitaar stemmen op gehoor

Om je gitaar goed op gehoor te kunnen stemmen is vaak wat oefening nodig. Door je gehoor te trainen als muzikant zal ook het stemmen steeds makkelijker gaan. Als je niet over een absoluut gehoor beschikt, en dat is voor maar heel weinig mensen weggelegd, zal je wel een referentietoon nodig hebben om te beginnen. Dit kan een noot van een andere (goed gestemde) gitaar zijn, een stemvork of bijvoorbeeld een toets van de piano.

Zo kan je dus op gehoor proberen bijvoorbeeld de E-snaar net zo te laten klinken als de noot E van de piano. Op de foto zie je de gitaarstemming aangegeven op een keyboard. Door aan de stemknop te draaien kun je de snaar hoger of lager laten klinken. Meestal is linksom draaien hoger doordat je de snaar strakker spant. Om de snaar minder spanning te geven en de noot lager te maken draai je meestal rechtsom. Maar let op: dit kan ook omgekeerd zijn dus luister goed wat er gebeurd. 

Als de bovenste snaar van de gitaar gestemd is kun je deze weer als referentie gebruiken voor de overige snaren. Je kan dit doen door te oefenen op hoe de intervallen klinken. De gitaar staat in reine kwarten gestemd dus als je dit interval kunt herkennen (de eerste 2 noten van het Wilhelmus) zou je daar dus de gitaar mee kunnen stemmen.

Alleen de b-snaar staat een grote terts hoger dan de g-snaar dus ook dat interval moet je dan kunnen herkennen. Allemaal best lastig als je net begint. Makkelijker is het dan om de vijfde fret in te drukken en die als referentie te gebruiken voor de volgende snaar zoals in de video:

Als je gitaar nog steeds vals klinkt...

Het is harstikke vervelend wanneer je gitaar na het stemmen alsnog niet zuiver is. Of wanneer je na elk nummer opnieuw je gitaar moet stemmen. Dit komt waarschijnlijk doordat je snaren al wat ouder zijn. Ze raken na tijd en gebruik hun zuiverheid kwijt. Wanneer dit je overkomt, is het beter om een nieuwe set snaren erop te zetten.

Het kan ook zijn dat je stemapparaat verkeerd ingesteld staat. Veel stemapparaten hebben de mogelijkheid om de referentienoot aan te passen. Standaard is deze 440 Hz. Maar soms willen muzikanten dit aanpassen om beter bij hun stemregister te passen. Wanneer er een ander getal op het scherm van je stemapparaat staat is dit het geval. Een gevolg is dat wanneer je een gitaar ermee stemt, die alsnog niet zuiver zal klinken in een bandsetting die wel 440Hz aanhoudt.

Wil het na alle tips in deze blog nog steeds nog steeds niet lukken om je gitaar te stemmen, mag je gerust met je gitaar langs komen in onze winkel in Noordwijk. Wij zullen graag je gitaar voor je stemmen, kijken wat het probleem geweest kan zijn, en je extra uitleg geven.